Przejdź do treści

Kto i kiedy może zasiedzieć nieruchomość rolną?

Kto i kiedy może zasiedzieć nieruchomość?

Stan prawny dotyczący zasiedzenia nieruchomości ciągle się zmienia. Tym razem z dniem 5 października 2023 r. weszła zmiana w zakresie zasiedzenia nieruchomości rolnych. Od teraz może je zasiedzieć każdy. Sprawdź, czy i ty skorzystasz na zmianie prawa.

Z tego artykułu dowiesz się także, dlaczego może się zdarzyć, że na tej zmianie nie skorzystasz.

Podcast

Jeżeli wolisz posłuchać, nagrałam dla Ciebie podcast.

Czym jest nieruchomość rolna?

Nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji:

  • roślinnej, w tym ogrodniczej i sadowniczej
  • zwierzęcej, w tym rybnej.

Dodatkowo nieruchomość taka musi być przeznaczona w planie miejscowym na cele rolne. W braku planu miejscowego o przeznaczeniu gruntu na cele rolne decyduje przeznaczenie ujawnione w ewidencji gruntów i budynków.

Jeżeli zasiadywana przez Ciebie nieruchomość nie spełnia tych kryteriów, nie jest gruntem rolnym i możesz ją zasiedzieć na zasadach ogólnych. Wówczas więcej wartościowych dla siebie treści znajdziesz w innych wpisach na blogu dotyczących zasiedzenia – kliknij tutaj.

Jakie są przesłanki zasiedzenia nieruchomości rolnej?

Od 5 października 2023 r. zasiedzieć nieruchomość rolną może każda osoba, która udowodni spełnienie ogólnych przesłanek zasiedzenia. Przesłankami tymi są:

Taki stan prawny obowiązuje obecnie. Jednak nie zawsze tak było. Do niedawna istniały istotne ograniczenia w nabywaniu gruntów rolnych w drodze zasiedzenia. Jest to ważne, bowiem zasiedzenie następuje z mocy prawa, a sądy w sprawach o zasiedzenie „jedynie” potwierdzają, że do zasiedzenia doszło.

Jakie były przesłanki zasiedzenia nieruchomości rolnej przed 5.10.2023?

Dlaczego to dla Ciebie ważne?

Jest to szalenie ważne, więc powtórzę i nieco rozwinę poprzednią myśl.

Oceniając, czy ktoś zasiedział nieruchomość rolną należy brać pod uwagę stan prawny istniejący w chwili, z którą skutek zasiedzenia nastąpił.

Innymi słowy ważny jest stan prawny istniejący w chwili, w której skończył się biegł zasiedzenia (moment końca okresu zasiedzenia). Jeżeli do zasiedzenia doszło przed 5 października 2023 r., zastosowanie mogą mieć pewne istotne ograniczenia w zasiadywaniu gruntów rolnych.

Przepisy o ograniczeniu zasiadywania gruntów rolnych sąd powinien stosować niezależnie od daty złożenia wniosku w sądzie. Decyduje data końca biegu zasiedzenia, którą sąd – niezależnie od treści wniosku – ustala samodzielnie.

Ważne terminy

W okresie od 30 kwietnia 2016 r. do 4 października 2023 r. obowiązywał art. 172 par. 3 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem do zasiedzenia nieruchomości rolnych należało stosować przepisy ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego.

Co istotne, chodzi o treść tej ustawy obowiązującą w tym właśnie konkretnym przedziale czasowym. Późniejsze jej zamiany pozostają bowiem bez wpływu na ówczesny stan prawny dotyczący zasiedzenia.

W konsekwencji dodatkowe przesłanki zasiedzenia gruntu rolnego zależały od jego powierzchni. Omawiam je poniżej, gdyż – jak wspomniałam – mają one znaczenie dla osób, które zasiedziały grunt rolny wcześniej, a jeszcze nie przeprowadziły sprawy o zasiedzenia. Dla przejrzystości tekstu za każdym razem, gdy będę odnosić się do poprzedniego stanu prawnego, wyraźnie to zaznaczę.

Grunt rolny o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha

W okresie od 30 kwietnia 2016 r. do 4 października 2023 r. nieruchomości o takich parametrach były wyłączone spod działania ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Wobec tego zasiadujący nie musiał spełniać dodatkowych przesłanek. Taki grunt rolny mógł zasiedzieć każdy.

Grunt rolny o powierzchni 0,3-0,99 ha

W przypadku gruntów o takiej powierzchni sytuacja była znacznie bardziej skomplikowana.

W okresie od 30 kwietnia 2016 r. do 25 czerwca 2019 r. nieruchomość rolną o takiej powierzchni mógł zasiedzieć tylko rolnik indywidualny.

Zmieniło się to wraz z nowelizacją ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Na mocy ustawowego wyłączenia pomiędzy 26 czerwca 2019 r. a 4 października 2023 r. zasiedzieć nieruchomość rolną mógł już każdy, także nierolnik indywidualny.

Grunt rolny o powierzchni 1 ha i większej

W okresie od 30 kwietnia 2016 r. do 4 października 2023 r. nieruchomość rolną o powierzchni równej co najmniej 1 ha mógł zasiedzieć tylko rolnik indywidualny.

Istniało wówczas jeszcze dodatkowe ograniczenie. Mianowice łączna powierzchnia zasiadywanego gruntu rolnego oraz gruntu rolnego, którego zasiadujący już jest właścicielem nie przekroczy 300 ha użytków rolnych.

Kto był rolnikiem indywidualnym?

Zgodnie z obowiązującym wówczas art. 6 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego rolnikiem indywidualnym był:

  • właściciel, użytkownik wieczysty, samoistny posiadacz lub dzierżawca nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekraczała 300 ha,
  • posiadający kwalifikacje rolnicze,
  • co najmniej 5 lat zamieszkały w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,
  • prowadzący przez ten okres osobiście to gospodarstwo.

Jednocześnie ustawa wszystkie te kwestie definiowała i wskazywała, jakimi dokumentami powinny być potwierdzone.

Podsumowanie

Jeżeli posiadasz jak właściciel nieruchomość rolną i bieg zasiedzenia kończy Ci się 5 października 2023 lub później:

  • nie musisz zawracać sobie głowy ustalaniem, czy jesteś rolnikiem indywidualnym, czy też nie – nie ma to już dla Ciebie znaczenia,
  • skoncentruj się na wykazaniu ciągłości posiadania przez 20 lub 30 lat (w naszych realiach raczej będzie to lat 30),
  • przemyśl, co może świadczyć o tym, że Twoje posiadanie było samoistne.

Natomiast, gdy bieg Twojego zasiedzenia wypada w okresie od 30 kwietnia 2016 r. do 4 października 2023 r. sprawdź, czy ze względu na areał musisz dodatkowo postarać o dowody, że byłeś wówczas rolnikiem indywidualnym. Jeżeli tak, powinieneś tę okoliczność udowodnić w sprawie o zasiedzenie.


Katarzyna Zdun-Chyżyńska

Jeżeli nadal nie czujesz się na siłach, aby samodzielnie poprowadzić swoją sprawę, możesz się ze mną skontaktować, zawsze chętnie Ci pomogę. Napisz do mnie na adres: biuro@katarzynazdun.pl lub zadzwoń: 509 365 338.


Za obraz dziękuję PexelsPixabay.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *